ពីអ្នកប្រកបអាជីវកម្មលក់ស៊ីឌីចម្លង ដើមទន់ ៥០០ ដុល្លារ នៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ក្លាយជានាយកប្រតិបត្តិនៃ ក្រុមហ៊ុនប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងកម្សាន្តដ៏ធំ និងឈានមុខគេរបស់កម្ពុជា Sabay Digital Corporation និង អគ្គនាយកនៃក្រុមហ៊ុនអាហារ និង ភេសជ្ជៈ ដែលទទួលខុសត្រូវចំពោះអាហារ Fast-Food ពីហាងនំ Tous les Jours និង Lotteria
«ខ្ញុំបានធ្វើដំណើរទៅកាន់ប្រទេសជាច្រើន នេះគឺជាគុណសម្បត្តិរបស់ខ្ញុំ… ខ្ញុំបានមើលឃើញអ្វីជាច្រើន ដែលប្រជាជនកម្ពុជា មិនអាចមើលឃើញ។ ខ្ញុំអាចមើលឃើញនូវនិន្នាការ (Trending) ដែលកំពុងកើតមាននៅលើពិភពលោក ហើយខ្ញុំអាចមើលឃើញវាថា នេះជាអ្វីដែលកំពុងចូលមកប្រទេសកម្ពុជា ដូចគ្នា»។ លោក ជី សិលា នាយកក្រុមហ៊ុន Sabay Digital Corporation បានប្រាប់ឲ្យដឹងយ៉ាងដូច្នេះ។
នាយកប្រតិបត្តិ វ័យ ៤១ ឆ្នាំ រូបនេះ បានបង្កើតអាជីវកម្មដំបូងបង្អស់របស់ខ្លួន នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៩២ ពោលគឺ ២ ឆ្នាំមុនពេលឈានចូលសហស្សវត្សថ្មី ដោយលក់ស៊ីឌីចម្លង នៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ខណៈការចាប់ផ្ដើមហាក់មិនទទួលផលល្អប៉ុន្មានឡើយ។
«ខ្ញុំមិននឹកស្មានសោះថា ខ្ញុំនឹងក្លាយជាសហគ្រិន និងពាណិជ្ជករទាល់តែសោះ។ កាលខ្ញុំនៅក្មេង ខ្ញុំចូលចិត្តគូររូប»។ លោក សិលា បានសារភាព។
ចាប់តាំងពីការវិនិយោគដំបូង ដែលមានដើមទន់ត្រឹម ៥០០ ដុល្លារ លោក សិលា បានធ្វើវាយ៉ាងច្បាស់លាស់បំផុត។ រយៈពេលជាង ១៨ ឆ្នាំក្រោយមក ក្រុមហ៊ុន Sabay Digital Corporation បានក្លាយជាប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងកម្សាន្តឈានមុខគេ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដោយគ្របដណ្ដប់ព័ត៌មានអនឡាញ ទូរទស្សន៍ ខ្សែភាពយន្ត ហ្គេមអនឡាញ និង ទស្សនាវដ្ដី ទៀតផង។
សហគ្រិន និងពាណិជ្ជករចេះនិយាយច្រើនភាសា ដូចជា អង់គ្លេស វៀតណាម ជប៉ុន និង ចិន រូបនេះ បានប្រាប់ឲ្យដឹងថា «អាជីវកម្មរបស់ខ្ញុំភាគច្រើន មិនថាអ្វីឡើយ ខ្ញុំបានបង្កើតវាឡើងស្រាប់មនុស្សក្នុងតំបន់មុន ព្រោះវាជាអ្វីដែលខ្ញុំស្គាល់ និងអាចគ្រប់គ្រងបានល្អបំផុត ប៉ុន្តែការបង្កើតប្រព័ន្ធខាងក្នុងរបស់យើងគឺធំណាស់ ដូច្នេះយើងអាចពង្រីកវាជាអន្តរជាតិ។ មនុស្សមួយចំនួននិយាយថា “Think Global, Act Local” ហើយនេះជាអ្វីដែលខ្ញុំនិយាយចំពោះខ្លួនឯង»។
យ៉ាងណាមិញ លោក សិលា បានធ្វើការរិះគន់យ៉ាងខ្លាំង ចំពោះប្រព័ន្ធមួយដែលខ្វះគំនិតច្នៃប្រឌិត ក្នុងចំណោមសហគ្រិនវ័យក្មេងរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ដោយហៅវាថាជា «វប្បធម៌ចម្លង» (Copycat Culture)។
«អ្វីដែលខ្ញុំគិតថា វាជាការសោកស្ដាយនោះគឺ មានមនុស្សមិនច្រើនទេនៅទីនេះ ដែលបានព្យាយាមបង្កើតមាតិកាដើម (Original Content)។ មនុស្សជាច្រើនព្យាយាមលួចចម្លង (Copy & Paste) មាតិកា ពីជុំវិញពិភពលោក និងព្យាយាមធ្វើវាឲ្យមើលទៅដូចជារបស់ក្នុងស្រុក»។ លោក សិលា បានបញ្ជាក់ប្រាប់យ៉ាងដូច្នេះ។
បើយោងតាមសហគ្រិនរូបនេះ បានឲ្យដឹងថា វាគឺជាការទទួលយកនូវហានិភ័យ និងការគិតរយៈពេលយូរ អំពីនិរន្តរភាពនៃអាជីវកម្មរបស់ពួកគេ ដែលម្ចាស់អាជីវកម្មដំបូងៗ អាចធ្លាក់ចេញពីមុខតំណែងរបស់ខ្លួន នៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ចដែលកំពុងរីកចម្រើនរបស់ប្រទេសកម្ពុជា។
«អ្នកត្រូវតែគិតបែបនេះ ទើបអ្នកអាចប្រកួតប្រជែង និង ទ្រទ្រង់ខ្លួនអ្នកនៅក្នុងទីផ្សារបាន។ ប្រសិនបើអ្នកគិតតូចពេក ពេលខ្លះវាអាចធ្វើឲ្យអ្នកពិបាកកាន់តែខ្លាំង ព្រោះនៅពេលក្រុមហ៊ុនធំៗចូលមក អ្នកនឹងចាញ់នៅក្នុងការប្រកួតប្រជែង»។ នេះបើតាមសម្ដី លោក សិលា។
ជាមួយនឹងចំនួនប្រជាជនវ័យក្មេង ស្ទើរតែ ៧០ ភាគរយ នៃចំនួនប្រជាជនកម្ពុជា មានអាយុក្រោម ៣០ ឆ្នាំ លោក សិលា បាននិយាយថា «អ្វីដែលទាក់ទងទៅនឹងមនុស្សវ័យក្មេង មានឱកាសទទួលជោគជ័យ ព្រោះមនុស្សនឹងកើនឡើងជាមួយនឹងសេវាកម្ម ឬផលិតផលរបស់អ្នក»។
ជាមួយគ្នានេះដែរ លោក សិលា បានវាយតម្លៃដោយស្មោះត្រង់ថា «ប្រសិនបើអតិថិជន មិនប្រើប្រាស់ផលិតផលមួយ ដោយសារតែផលិតផលនោះមិនល្អ នោះអ្នកត្រូវតែផ្លាស់ប្ដូរ បើមិនដូច្នោះទេ អ្នកដទៃនឹងចូលមក និងធ្វើការងារល្អជាង ហើយជំនួសតំណែងអ្នកជាមិនខាន។ វាគឺជាអ្វីដែលខ្ញុំសង្ឃឹមថានឹងមើលឃើញ ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំខាងមុខទៀត… គឺការផ្លាស់ប្ដូរវប្បធម៌ចម្លង»។
ទោះជាយ៉ាងណា លោកបានបន្ថែមថា «ប៉ុន្តែ ខ្ញុំគិតថាវាមិនងាយស្រួលឡើយ ព្រោះវាពាក់ព័ន្ធនឹងការអប់រំ ពោលគឺកម្រិតដែលអ្នកដាក់ចិត្តធ្វើវា និងការដែលអ្នកហ៊ានគិតកាន់តែឆ្ងាយ ហើយសុខចិត្តធ្វើអ្វីឆ្គួតៗ ដើម្បីឲ្យខុសប្លែកពីគេ។ ខ្ញុំឃើញមិនច្រើនឡើយ»៕
ប្រភព៖ sea-globe ប្រែសម្រួល៖ សេង ឡុង
