ឆ្នាំ២០២២នេះ គឺជាគម្រប់ខួប៦៦ឆ្នាំនៃការបង្កើតទំនាក់ទំនងការទូតរវាងប្រទេសកម្ពុជា និងសហព័ន្ធរុស្ស៊ី។ ជារៀងរាល់ឆ្នាំ នៅថ្ងៃទី១៣ ខែឧសភា គឺប្រមុខរដ្ឋ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាល និងស្ថាប័នកំពូលផ្សេងទៀតនៃប្រទេសទាំង២បានផ្លាស់ប្តូរលិខិតអបអរសាទរគ្នាទៅវិញទៅមក និងបានប្តេជ្ញាពង្រីក និងពង្រឹងទំនាក់ទំនងការទូតទ្វេភាគីឱ្យកាន់តែប្រសើរឡើងបន្ថែមទៀត។
ចាប់តាំងពីពេលបង្កើតទំនាក់ទំនងការទូតមក សហព័ន្ធរុស្ស៊ីបានប្តេជ្ញាបន្តការអភិវឌ្ឍន៍អន្តរកម្មក្នុងវិស័យនយោបាយ សន្តិសុខ ពាណិជ្ជកម្ម សេដ្ឋកិច្ច និងមនុស្សធម៌ ក៏ដូចជាធ្វើការរួមគ្នាក្នុងស្ថាប័នអន្តរជាតិ និងវេទិកានានាផងដែរ ។
ក្រសួងការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ បានឲ្យដឹងថា ក្នុងរយៈពេលប្រាំមួយទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះនិស្សិតកម្ពុជាជាង ៨ ពាន់នាក់បានបញ្ចប់ការសិក្សានៅអតីតសហភាពសូវៀត និងសហព័ន្ធរុស្ស៊ីសព្វថ្ងៃ។ ហើយមុនពេលមានជំងឺរាតត្បាតកូវីដ១៩ មានភ្ញៀវទេសចររុស្ស៊ីប្រមាណ ៦៥ ម៉ឺននាក់បានមកទស្សនាប្រទេសកម្ពុជាជារៀងរាល់ឆ្នាំ។
នេះសបញ្ជាក់ឱ្យឃើញដែរថា ប្រទេសរុស្ស៊ីជាប្រទេសសំខាន់មួយសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍធនធានមនុស្ស និងពាណិជ្ជកម្មនៅកម្ពុជា។ បច្ចុប្បន្នមានមន្ត្រីកំពុងកាន់មុខតំណែងខ្ពស់ក្នុងជួររដ្ឋាភិបាលរួមទាំងមានតួនាទីជាទេសរដ្ឋមន្ត្រី និងរដ្ឋមន្ត្រីមួយចំនួនទៀតផង ធ្លាប់ជានិស្សិតបញ្ចប់ការសិក្សាពីប្រទេសរុស្ស៊ី។
ចំណែកឯ ពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគី ជាវិស័យមួយត្រូវបានមើលឃើញលើកកម្ពស់រវាងប្រទេសទាំងពីរ។ តាមទិន្នន័យពីក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម បានឱ្យដឹងថា ទំហំពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា-រុស្ស៉ី កាលពីឆ្នាំ២០២១ មានចំនួនជាង ៩៤.១៨ លានដុល្លារ កើនឡើងជាង៣០លានដុល្លារបើធៀបនឹងកាលពីឆ្នាំ២០២០ ដែលមានជាងមានចំនួន៦៣.៨១លានដុល្លារអាមេរិក។ ក្នុងនោះ ការនាំចូលទំនិញទៅរុស្ស៉ីចំនួនជាង៥៩.៥៤លានដុល្លារ ខណៈការនាំចូលពីរុស្ស៉ីវិញមានចំនួន ៣៤.៦៤ លានដុល្លារ។
យ៉ាងណា បច្ចុប្បន្ននេះការចរចាបង្កើតកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីកម្ពុជា-រុស្ស៉ី មិនទាន់បានចាប់ផ្ដើមនៅឡើយទេ។ ប៉ុន្តែកាលពីកន្លងទៅ កម្ពុជាបាន និងកំពុងចរចាបង្កើតកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីកម្ពុជា ជាមួយសហភាពសេដ្ឋកិច្ចអឺរ៉ុបអាស៊ី (EAEU) ដែលមានប្រទេស៥ រួមមាន ប្រទេសអាមែននា បេឡារុស កាហ្សាក់ស្ថាន កៀហ្សីស៊ីស្ថាន និងរុស្ស៊ី។
ក្នុងជំនួបទ្វេភាគីរវាងរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា លោក ប៉ាន សូរស័ក្តិ និងអនុរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម និងឧស្សាហកម្មរុស្ស៉ី កាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ ក្នុងឱកាសចូលរួមទិវាជាតិកម្ពុជា ក្នុងពិព័រណ៍ពិភពលោកឌុយបៃ កម្ពុជាបានស្នើឲ្យភាគីរុស្សីជួយជំរុញដំណើរការចរចារវាងកម្ពុជា-EAEU ឲ្យបានឆាប់ចប់ផងដែរ។
សម្រាប់ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃកម្ពុជា កាលពីខែមីនា ឆ្នាំ២០២២ ក៏បានសម្តែងនូវការព្រួយបារម្ភ ចំពោះសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ដែលអាចរងផលប៉ះពាល់ ពីការផ្ទុះសង្រ្គាមរវាងរុស្ស៊ី និងអ៊ុយក្រែន បន្ថែមពីលើវិបត្តិកូវីដ១៩ ដោយសារកើនឡើងនៃតម្លៃប្រេងនៅលើពិភពលោក ដែលរុញច្រានឲ្យមានការកើនឡើងអតិផរណា។
ទោះបីជាបែបក្តី នៅដើម្បីខែសីហា ឆ្នាំ២០២២នេះ កម្ពុជា និងរុស្ស៊ី បានចុះហត្ថលេខាលើផែនការពិគ្រោះយោបល់សម្រាប់ឆ្នាំ ២០២២-២០២៤ ក្នុងគោលបំណងពង្រឹងបន្ថែមទៀតនូវទំនាក់ទំនងមិត្តភាព និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងប្រទេសទាំងពីរ។ កិច្ចព្រមព្រៀងនេះត្រូវបានចុះហត្ថលេខារវាង លោក ប្រាក់ សុខុន ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងជារដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសកម្ពុជា និង លោក Sergey Lavrov រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសរុស្ស៊ី នៅក្រៅកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីអាស៊ានលើកទី៥៥ និងកិច្ចប្រជុំពាក់ព័ន្ធនានានៅទីក្រុងភ្នំពេញ។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមបន្ទាប់ពីពិធីចុះហត្ថលេខា រដ្ឋមន្ត្រីទាំងពីរបានឯកភាពជំរុញការអភិវឌ្ឍបន្ថែមទៀតនៃចំណងមិត្តភាពដ៏យូរអង្វែង និងការគាំទ្រគ្នាទៅវិញទៅមករវាងប្រទេសទាំងពីរ ស្របតាមតម្លៃជាមូលដ្ឋាន និងសេចក្តីប្រាថ្នារបស់ប្រជាជននៃប្រទេសទាំងពីរ។
បើតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍៖ «កម្ពុជា និងរុស្ស៊ីនឹងរក្សា និងពង្រឹងកិច្ចសន្ទនានយោបាយ ទំនាក់ទំនងទៀងទាត់រវាងរដ្ឋាភិបាល សភា អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន និងគណបក្សនយោបាយ»។ បន្ថែមទៅទៀត ប្រទេសទាំងពីរនឹងបង្កើនកិច្ចសហប្រតិបត្តិការដែលមានផលប្រយោជន៍ទៅវិញទៅមកក្នុងវិស័យពាណិជ្ជកម្ម និងការវិនិយោគ វិទ្យាសាស្ត្រ និងបច្ចេកវិទ្យា ការអប់រំ និងវប្បធម៌ ការពារជាតិ និងសន្តិសុខ ដោយបង្កើតលក្ខខណ្ឌអំណោយផលសម្រាប់សកម្មភាពរបស់អង្គការ និងក្រុមហ៊ុនលើគ្រប់វិស័យ។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍បានបញ្ជាក់ថា៖ «កម្ពុជា និងរុស្ស៊ីនឹងបន្តគោរពផលប្រយោជន៍ស្របច្បាប់រវាងគ្នាទៅវិញទៅមក ក្នុងទំនាក់ទំនងទ្វេភាគី និងក្នុងក្របខ័ណ្ឌនៃវេទិកាតំបន់ និងអន្តរជាតិ»។
សូមរំលឹកថា កម្ពុជា និងរុស្ស៊ី បានបង្កើតទំនាក់ទំនងការទូតនឹងគ្នាកាលពីថ្ងៃទី១៣ ខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៥៦ ប៉ុន្តែទំនាក់ទំនងនេះបានកាត់ផ្ដាច់នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម តែក្រោយរបបនេះដួលរលំ កម្ពុជា និងសហភាពសូវៀតក៏បានភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងនឹងគ្នាឡើងវិញ។ ហើយបន្ទាប់ពីសហភាពសូវៀតដួលរលំនៅចុងឆ្នាំ១៩៩១បង្កើតមកជាសហព័ន្ធរុស្ស៊ីវិញ ក៏ទំនាក់ទំនងការទូតនៃប្រទេសទាំង២នៅរក្សាដដែលរហូតមកដល់បច្ខុប្បន្ន។
កាលពីទសវត្សរ៍៨០ កម្ពុជាបានជំពាក់បំណុលរុស្ស៊ី ១,៥០០លានដុល្លារអាមេរិកដែលខ្ចីយកមកទិញអាវុធ និងទ្រទ្រង់សេដ្ឋកិច្ច។ ប៉ុន្តែកាលពីឆ្នាំ២០០៩ បំណុលនេះត្រូវបានរុស្ស៊ីសម្រេចលុបចោល៧០ភាគរយដោយនៅសល់បំណុលតែ ៤៥០លានដុល្លារតែប៉ុណ្ណោះ។ យ៉ាងណាមិញ កាលពីឆ្នាំ២០១៨ រុស្ស៊ីក៏បានយល់ព្រមបង្វែរបំណុលដែលសេសសល់នេះទៅជួយសម្រាប់ការវិនិយោគនៅនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាវិញតាមការស្នើសុំរបស់សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្រ្តី៕
